ICTPRESS - برنامه راهبردی فناوری اطلاعات براساس اصول برنامهریزی راهبردی صورت میگیرد تاکنون مدلهای مختلفی برای تدوین برنامه راهبردی سازمانها ارائه شده است گرچه این مدلها از لحاظ مکتب و متدولوژی با یکدیگر تفاوتهایی دارند لیکن تمامی آنها به نوعی از یک فلسفه پیروی میکنند، در برنامه ریزی راهبردی کسب و کار ابتدا ماموریت و چشمانداز سازمان تعیین شده سپس ضمن تجزیه و تحلیل عوامل تاثیر گذار داخلی و خارجی بر سازمان، نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدهای سازمان شناسایی می شود ودر مرحله بعد اهداف سازمان تدوین شده و براساس نقاط قوت و ضعف و فرصت تهدیدهای شناسایی شده راهبردهای سازمان استخراج میشود.
به گزارش خبرنگار ICTPRESS، تبیین راهبردها میتواند براساس مدلهای مختلفی صورت گیرد که این مدلها برای سازمانهای انتفاعی،غیر انتفاعی ودولتی کمابیش با یکدیگر متفاوت است لیکن مدل تجزیه و تحلیل نقاط قوت و ضعف و فرصت تهدید یکی از متداولترین مدلهای مورد استفاده برای تدوین راهبردهای سازمان است پس از تدوین راهبردها برای اجرایی شدن آنها یک برنامه عملیاتی تهیه شده و بر این اساس اقدامات مورد نیاز صورت میگیرد به منظور کنترل و ارزیابی فعالیتها نیز نظام پایش و کنترل استراتژی فعال میشود، در برنامه ریزی راهبردی فناوری اطلاعات نیز کمابیش مراحل فوق دنبال می شود.
مقدمه سند راهبردی یا طرح جامع فناوری اطلاعات یک برنامه کلان بوده که به دور از جزییات اجرایی تهیه میشود و هدف آن هماهنگ کردن تمامی اقدامات فناوری اطلاعات در راستای چشمانداز و اهداف کلان سازمان است، افزایش سرعت تغییر فناوری اطلاعات در حوزه سختافزار، نرم افزار، سیستمهای کاربردی و شبکه باعث شده است که دیدگاههای کوتاه مدت هر چند که جامع و سازماننگر باشند، کارایی لازم برای بهرهگیری مناسب از فناوری اطلاعات و ارتباطات را نداشته باشند.
از آنجا که فناوری اطلاعات و ارتباطات به سرعت در حال تغییر است وجود یک برنامه کاملا کلان و به دور از جزییات برای مشخص کردن سیر حرکت جامعه در مسیر فناوری اطلاعات ضروری است چنین مشکلی با تدوین سند راهبردی فناوری اطلاعات مرتفع میشود.
گفتنی است؛ سند راهبردی رهنمون واحدها و گروههای مختلف سازمان در راستای توسعه فناوری اطلاعات خواهد بود طی فرایند تدوین سند، وضعیت موجود، نقاط ضعف و قوت فرصتهای و تهدیدهای سازمان در حوزه فناوری اطلاعات شناسایی میشوند و برای بهرهگیری از نقاط قوت و فرصتها و رویارویی با نقاط ضعف و تهدیدها برنامهریزی صورت میگیرد، این برنامهها براساس نظرات مدیران ارشد سازمان و در قالب چشمانداز، اهداف ، راهبردها سیاست ها و طرحهای اجرایی تدوین میشوند. با بهرهگیری صحیح از فناوری اطلاعات و ارتباطات میتوان از فرصتهای ایجاد شده برای رشد و توسعه سازمان به نحو احسن استفاده کرد که این امر نیز در سند راهبردی مورد توجه قرار میگیرد.
هماهنگسازی فعالیتهای صورت گرفته در راستای فناوری اطلاعات، شناسایی ظرفیتهای موجود در زمینه فناوری اطلاعات، شناسایی زیرساختار فناوری اطلاعات سازمان و برنامهریزی جهت ارتقا و بهینهسازی آن در جهت بکارگیری مناسب و کیفی کاربردهای متنوع فناوری اطلاعات، برنامهریزی در جهت استفاده مناسب از فناوری اطلاعات به منظور هماهنگی در پیشبرد اهداف سازمان ، هدایت برنامههای توسعه فناوری اطلاعات در سطوح مختلف با تبیین چشمانداز ماموریت و سیاستهای هماهنگ مشخص و موثر از جمله اهداف با تبیین چشمانداز، ماموریت و سیاستهای هماهنگ، مشخص و موثر از جمله اهداف اصلی تدوین سند راهبردی فناوری اطلاعات است.
لازم به ذکر است؛ برنامه راهبردی فناوری اطلاعات برنامه جامعی است که بخشهای مختلف سازمان را در زمینه فناوری اطلاعات هماهنگ و هم جهت میکند. این برنامه با ارائه ماموریت، چشمانداز، اهداف و راهبردهای توسعه فناوری اطلاعات زمینه همگرایی فعالیتهای مرتبط با فناوری اطلاعات در سازمان را ایجاد میکند. این برنامه براساس اصول برنامهریزی راهبردی و با بهرهگیری از نظرات و دیدگاههای مدیران سازمان تهیه میشود.
به دورنمای مشخص که در عین جامع بودن، با بیانی ساده و شفاف ارائه شود جنبه شعاری داشته و بتواند شور انگیزه و هماهنگی لازم را در جهت همسو کردن فعالیتهای سازمان برای انجام رسالتی خاص بوجود آورد چشمانداز گویند؛ چشمانداز در درون خود زیرمجموعهای از مقاصد و آرمانها را دارد که در برنامهریزیهای اجرایی از آنها استفاده میشود ماهیت چشمانداز برای یک سازمان به گونهای است که برای نزدیک شدن یا رسیدن به آن باید برنامهریزی لازم انجام شود همچنین ابزار کافی و متناسب برای پیشبرد آن برنامهها وجود داشته باشد در این راستا باید تمام فعالیتها هماهنگ شده و کلیه ذینفعان هدف از انجام کار و چشمانداز مورد نظر را بشناسند این شناخت باعث میشود تا با نوآوری و استفاده از روشهای متفاوت به کیفیت کار بیفزایند.
مشخص شدن چشمانداز باعث بوجود آمدن انگیزه و نشاط میشود و ذینفعان میتوانند با معیار قرار دادن آن سنجش مناسبی از میزان موفقیت خود داشته باشند. چشمانداز از جنس کیفیت است و همان گونه که هرگز نمیتوان به کیفیت ایدهال در دنیای مادی دسترسی یافت، به نهایت دیدگاه ایدهال نیز نمیتوان رسید، اما به همان نسبت که میتوان به کیفیت مطلوب در تولید یک شی مادی دست یافت امکان نزدیک شدن به چشمانداز نیز وجود دارد، چشم انداز عامل انگیزش انسان و به مثابه آن کل سازمان برای حرکت در مسیر مشخصی است با مشخص بودن چشمانداز افراد در سطوح مختلف به منظور نیل به چشمانداز با یکدیگر هماهنگ شده و در این راستا از منابع موجود استفاده موثری را بهعمل میآورند.